ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

«Άγγελε, υποψιάζομαι ότι όλα αυτά που μαθαίνει κανείς στην εκπαίδευση του είναι άχρηστα, και το σκεπτικό μου για αυτό είναι ότι τελειώνοντας τόσες τάξεις, τόσα μαθητοχρόνια, ανακαλύπτεις ότι δεν μπορείς να κάνεις τίποτα αυθεντικό, ξεχωριστό, μεγαλειώδες. Περιμένεις να πιάσεις στη καλύτερη περίπτωση (στο παρελθόν) μία θεσούλα, αισθάνεσαι ότι δεν έχεις μάθει κάτι πραγματικό για τη ζωή, δεν μπορείς να κουμαντάρεις τις σχέσεις σου, να έχεις ενδιαφέροντα, να έχεις μία αυθεντική ζωή.»

«Κάπου άκουσα ότι αυτό το περίφημο δημόσιο σχολείο δεν είναι κάτι για να μορφώνονται όλοι, αλλά επινοήθηκε από την αρχή για να δημιουργεί υπάκουους, κανονικούς υπηκόους, και τίποτα άλλο. Με εντυπωσιάζει ότι ακόμα και σήμερα βγαίνουν προγράμματα σπουδών που οδηγούν σε ένα πτυχίο βοηθού τεχνίτη με μοναδικό προαπαιτούμενο ο μαθητής να έχει καθήσει στα θρανία κάποιες εκατοντάδες μαθητοώρες, λες και διδάσκουμε σε πέτρες ή σε ρολόγια και όχι σε ανθρώπους.»

-«Αιμίλιε θίγεις ένα παράξενο θέμα. Με διασκεδάζει πολύ αυτό που λέτε εσείς οι άνθρωποι: “Δεν έχουμε παιδεία” αλλά ο καθένας έχει εντελώς διαφορετική γνώμη για το ποια είναι η σωστή παιδεία που πρέπει να λάβει ο μαθητής.» -«Πες μου λοιπόν Άγγελε, κάτι πιο βαθύ μπορεί να έχεις να μου πεις για τη διαδικασία της μάθησης.»

-«Η μάθηση δεν είναι απλά να κάθεσαι στο θρανίο και να λάβεις κάποιες πληροφορίες. Θα έχεις παρατηρήσει ότι με ένα παράξενο και ενεξήγητο για εσάς τρόπο οι μαθητές αγαπούνε ένα μάθημα που κάνει ένας δάσκαλος που αγαπάει αυτό που κάνει και έχει ενδιαφέρον να μεταδώσει κάτι στα παιδιά. Τότε τα παιδιά γίνονται καλοί μαθητές, παίρνουν καλούς βαθμούς και είναι πιθανό να σπουδάσουν αργότερα αυτή την επιστήμη, με αφορμή ένα μάθημα που γινόταν με ενδιαφέρον.»

«Είναι πολύ ενδιαφέρον και το αντιπαράδειγμα. Όταν ένας δάσκαλος είναι βαρετός ο ίδιος, αδιάφορος, κενός, τότε και το μάθημά του είναι άνευ ουσίας, ακόμα και αν κάνει αστροφυσική θα είναι ένα βαρετό και σαχλό μάθημα. Οι μαθητές θα παίρνουν κακούς βαθμούς και δεν θα θέλουν να ξανακούσουν για αυτό το μάθημα ποτέ στη ζωή τους. Ο βαρετός καθηγητής θα λέει με έμφαση: «Να δεν διαβάζουν, για αυτό παίρνουν κακούς βαθμούς», χωρίς να τολμάει να κοιτάξει στο καθρέφτη τον εαυτό του.»

-«Ναι Άγγελε, τώρα που το λες, νομίζω όλοι μας θα βιώσαμε αυτά τα παραδείγματα. Μακάρι να είχαμε περισσότερους αγνούς δασκάλους που αγαπούν τη δουλειά τους και κάνουν φωτεινή τη μάθηση.» - «Ας πάμε λοιπόν Αιμίλιε στο επόμενο σημείο που θα ήθελα να εντοπίσω. Έχεις παρατηρήσει όταν ένας άνθρωπος είναι άκεφος, φοβισμένος, μίζερος, πως αυτό το μαύρο σύννεφο που έχει μέσα του πλανάται και στο χώρο και χαλάει την ατμόσφαιρα γύρω του;» -«Τώρα που το λες ναι, αλλά τι σχέση έχει με τη μάθηση;» - «Η μάθηση Αιμίλιε είναι μία διαδικασία που δεν τελειώνει ποτέ, είναι μία διαδικασία αμφίδρομη: Είμαστε ταυτόχρονα δάσκαλοι αλλά και μαθητές, για τους άλλους και για τον εαυτό μας, και το κυριότερο δεν διδάσκουμε με τα λόγια μας.»

-«Α ναι το ξέρω αυτό, διδάσκουμε με το παράδειγμά μας.» -«Όχι μόνο αυτό Αιμίλιε, προσπαθώ να σου πω κάτι διαφορετικό. Ο καθένας από μας είναι μία πύλη που παίρνει αλλά και λαμβάνει σκέψεις και συναισθήματα. Όλοι μας συνδεόμαστε, όλοι μας αποτελούμε μία οντότητα. Όταν εγώ είμαι φοβισμένος εκπέμπω φόβο στους γύρω μου. Μπορεί να μην αρθρώσω λέξη, μπορεί να μην κάνω καμία πράξη, αλλά ο φόβος μου μεταδίδεται στους άλλους γύρω μου. Είμαι δάσκαλος του φόβου δηλαδή. Το κάνω ασυνείδητα, αλλά οι άλλοι με ένα παράξενο και ανεξήγητο για αυτούς τρόπο, βιώνουν το φόβο, είναι μαθητές. Δηλαδή οι σκέψεις και τα συναισθήματα μας είναι κατά κάποιο τρόπο κοινά.»

-«Άγγελε, αν είναι έτσι τότε την έχουμε άσχημα. Είναι τόσοι πολλοί οι άνθρωποι με αρνητικότητα που θα πρέπει ίσως να μάθω να ξεματιάζω…» -«Αιμίλιε υπάρχει μία ποιοτική παράμετρος ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι. Θα έχεις παρατηρήσει ότι ένα εντελώς σκοτεινό δωμάτιο γίνεται φωτεινό με το άναμμα ενός και μόνο σπίρτου που βγάζεις από το σπιρτόκουτο. Φαντάσου τώρα να πάω σε ένα φωτεινό δωμάτιο και να ανοίξω ένα σκοτεινό σπιρτόκουτο, θα γίνει τίποτα;» -«Απολύτως τίποτα στο δωμάτιο. Απλά θα φωτιστεί και το έως τώρα σκοτεινό σπιρτόκουτο»

-«Έτσι είναι Αιμίλιε, ένας άνθρωπος που βιώνει το σκοτάδι που εκπέμπεται δίπλα του, αλλά προτιμάει να αγαπάει και να συγχωρεί, αισθάνεται στη καρδιά του μία θάλασσα να πάλλεται από αληθινή ζωή και φως, μπορεί να επηρεάζει δεκαπλάσιους ανθρώπους, γιατί υπάρχει μία ποιοτική διαφορά ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι. Και τότε ο καθένας μας που βιώνει το φως της ψυχής του είναι ένας δάσκαλος, δεν είναι ανάγκη να λέει τίποτα, αρκεί να αισθάνεται πιο ελαφρός μέσα του από μια πεταλούδα και πιο αθώος από ένα μωρό.»