18 ΧΡΟΝΙΑ

Είναι πάμπολλοι οι άνθρωποι που λένε (συνήθως μετά από ένα παράπονό τους) ότι δεν υπάρχει Παιδεία. Χμ… ίσως. Επίσης αυτοί οι πάμπολλοι όταν εννοούν Παιδεία, το εννοεί ο καθένας τους με έναν εντελώς ιδιαίτερο και προσωπικό τους τρόπο, ώστε η Παιδεία να είναι ένα αντικείμενο με πάμπολλες όψεις! Με αυτό θα συμφωνήσουμε !!!   - Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…….

Καταρχήν αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, θα πρέπει να αφήσουμε να αναβλύσουν κάποια «ενοχλητικά ερωτήματα»:

Μήπως η καταγωγή του δημόσιου σχολείου ανάγεται σε κάποιους Γερμανούς Πρίγκηπες, κάποιους αιώνες πιο πριν; Μήπως ο σκοπός του σχολείου τους ήταν να φτιάχνει υπάκουους πολίτες και αφοσιωμένους στρατιώτες; Μήπως για να φτιαχτεί η σιδερένια πειθαρχία των στρατιωτών, αυτή που θα κάνει έναν Πρίγκηπα, να γίνει Βασιλιάς ή και Αυτοκράτορας, αναγκαία προϋπόθεση είναι να εξαφανιστεί κάθε ατομική βούληση και συνείδηση του εκπαιδευόμενου, ώστε να υπακούει τυφλά τις διαταγές των ανωτέρων του, ακόμα και όταν αυτές προτρέπουν σε εγκλήματα;

Μήπως για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρχει ένα συνεχές καθεστώς φόβου, έλλειψης προσωπικού χρόνου και χώρου, καθώς και μία επαναλαμβανόμενη κακοποίηση, ώστε με αυτή τη τραυματική εμπειρία, ο εκπαιδευόμενος από μόνος του να κλείσει τη πόρτα προς τη συνείδησή του, γιατί ακούγοντας τη συνείδησή του θα του έρθουν τιμωρίες ή και ο ίδιος ο θάνατος;

        

Μήπως ακόμα την έλλειψη της προσωπικότητας του κάθε ατόμου αντικαθιστούσε η προσήλωση στην Ομάδα, και το μίσος για τους άλλους, αυτούς που κατοικούσαν αλλού, που πίστευαν σε άλλο Θεό, που ήταν διαφορετικοί; Υπήρχε το Εμείς και οι Άλλοι.

Μήπως και μέχρι κάποιες δεκαετίες πιο πριν, άνθρωποι διώκονταν για «κοινωνικούς λόγους», ενώ αντίθετα επιβραβεύονταν με δημόσιες θέσεις αυτοί που ήταν «υπάκουοι»;   

Θέλουμε να αφήσουμε πίσω το ζοφερό παρελθόν. Ωστόσο, κάθε πράγμα, φυσικά και αυθόρμητα από τη συνείδησή μας, περιγράφεται συνήθως από μία απλή πρόταση, κάποιες φορές αφοπλιστικά απλή….  Ποια να είναι η φυσική περιγραφή του σχολείου σήμερα; Εδώ πρέπει να προσθέσουμε ότι στη Ζωή, την απάντηση σε οτιδήποτε, τη προσωπική μας απάντηση, δεν μπορούμε να την ακούσουμε, αφού πρώτα μέσα από τις εμπειρίες μας, θετικές και αρνητικές, συνήθως αρνητικές, την έχουμε ήδη καταλάβει. Την απλή αυτή πρόταση μπορεί να την ακούσουμε κάποια οποιαδήποτε μέρα από οποιονδήποτε άνθρωπο ή και μέσα μας. Εμείς είμαστε όμως αυτοί που θα την αναγνωρίσουμε… και στιγμιαία σαν μία αποκάλυψη το συνειδητοποιούμε…

Οι μαθητές του χθες, οι δάσκαλοι του σήμερα…. Ας αναπολήσουμε τα μαθητικά μας χρόνια, τι μας έμεινε από 18 χρόνια; Τι ήταν το σχολείο για εμάς;

…

«Ένα βάσανο!» - Ανώνυμος μαθητής Α’θμιας Εκπαίδευσης

…

Η φωνή της Λογικής θα το απορρίψει: Όχι πια, δεν ζούμε στο μεσαίωνα. Έχουμε Δημοκρατία πια, σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους, τεχνολογικά μέσα, εξειδικευμένο προσωπικό και ευέλικτες δομές…..

Η φωνή της Αμφιβολίας θα ρωτήσει: Οι απουσίες, οι εξετάσεις και τα πτυχία είναι ή όχι μορφή βίας και διαχωρισμού;

- Λογική: Ναι είναι, αλλά χωρίς αυτά δεν μπορεί να υπάρχει σχολείο.

- Αμφιβολία: Μπορεί να υπάρξει λοιπόν σχολείο με στυλοβάτη όχι τις απουσίες, τις εξετάσεις και τα πτυχία;

- Λογική: Δεν ξέρω, δεν το γράφουν τα βιβλία που έμαθα να επαναλαμβάνω.

- Αμφιβολία: Ας ψάξουμε να βρούμε έναν άλλον στυλοβάτη, μία άλλη αρχή που να στηρίζεται το σχολείο!

- Λογική: Αλλά χωρίς πτυχία…. Χωρίς πτυχία δεν μπορεί να υπάρχει κοινωνία.

- Αμφιβολία: Δεν μπορεί να είναι μόνο τα πτυχία ένας αυτοσκοπός! Και αν δεν μας αρέσει η κοινωνία όπως είναι τώρα, τότε γιατί να μην το ψάξουμε;

…..

Ο άνθρωπος δεν είναι ένα κινούμενο μάτσο κόκκαλα και σάρκες. Κατοικεί σε ένα Σώμα που περιέχει Νου και Καρδιά. Και αυτός που κατοικεί και που δίνει ζωή στο σώμα μας είναι η Ψυχή μας… 

Συνήθως στην εκπαίδευση προσπαθούμε να εμπλουτίσουμε το Νου με πληροφορίες, με τρόπο υπέρμετρο, με πολλές ώρες να κάθονται παθητικά τα παιδιά τη μέρα, και να ακούνε κάποιες πληροφορίες που τελικά δεν θα τους χρησιμεύσουν οι περισσότερες κάπου. Ο άνθρωπος όμως έχει Σώμα, Νου, Καρδιά και κάπου μέσα του τη Ψυχή. Γεμίζοντας με πληροφορίες το Νου, καταλήγουμε σε ένα υδροκέφαλο σχήμα, χωρίς καμιά ισορροπία. Ο Νους γνωρίζει και αντιλαμβάνεται. Το Σώμα είναι αυτό με το οποίο εκδηλωνόμαστε και επικοινωνούμε. Η καρδιά είναι αυτή η οποία αισθάνεται και αποφασίζει. Η ισορροπία των τριών αυτών στοιχείων μας φέρνει πιο κοντά στη Ψυχή μας.

Η Ψυχή μας είναι και η Συνείδησή μας. Σε αυτή βρίσκεται η Ανθρωπιά, ο Σεβασμός, η Καλοσύνη, η Αλληλεγγύη, η Φιλία, ο Πολιτισμός, η Δημοκρατία. Όλα αυτά που συνθέτουν μία υπέροχη Κοινωνία. Επίσης η Ψυχή μας επικοινωνεί και αντιλαμβάνεται άμεσα την ίδια τη Φύση, οδηγώντας σε πολίτες με σεβασμό για το Περιβάλλον. Για αυτό είναι κρίσιμο να μπορέσουμε να έρθουμε κοντά σε αυτήν.

Πως; Ποιο είναι το σημείο κλειδί για να μπορέσουμε να έρθουμε κοντά στη Ψυχή μας;

Ας ξεκινήσουμε παρατηρώντας ότι τα νήπια, οι άνθρωποι που δεν έχουν εκπαιδευτεί ακόμα, είναι ευτυχισμένα, χαρούμενα, στις επιλογές τους ξέρουν τι θέλουν και είναι δραστήρια και ενεργά. Επίσης στη ζωή μας θα παρατηρήσουμε ότι οι εμπειρίες μας, οι άνθρωποι που συναντήσαμε και συναναστραφήκαμε, τα προβλήματα που έχουν έρθει μπροστά μας, δεν ήταν καθόλου τυχαία. Ας αναπολήσουμε τις ευτυχισμένες μας στιγμές, τα σταυροδρόμια που πήραμε…

…

Η Ζωή είναι ένα ταξίδι της Ψυχής…

Και το πέρασμα μας από το σχολείο πρέπει να μας προετοιμάζει και να μας εναρμονίζει με αυτό το ταξίδι. Οι μαθητές δεν είναι ένας μέσος όρος, ο κάθε ένας κάνει ένα δικό του ιδιαίτερο προσωπικό ταξίδι, και εμείς δεν θα πρέπει να τους κάνουμε αντίγραφα δικά μας ή χρησιμοποιώντας ένα κοινό χαρμάνι μαθημάτων να γίνουν ο καθένας πιο κοντά ένας μέσος όρος. Όχι, θα πρέπει να τους βοηθήσουμε να βρουν το δικό τους Εαυτό, το δικό τους δρόμο, να έρθουν κοντά στη Ψυχή, τη Συνείδησή τους.

Πότε τους βγάζουμε από το δρόμο τους; Όταν τους δίνουμε μία άχρωμη, άγευστη, άοσμη, άνοστη, ανούσια και βαρετή εμπειρία. Και πότε τους βάζουμε στο δρόμο τους: Όταν τους δίνουμε μία χαρούμενη εμπειρία, μία συγκίνηση, ένα παιχνίδι, και το χαρακτηριστικότερο: Όταν τα κάνουμε συνεχώς ευτυχισμένα. Μας έχουν πει στη κοινωνία ότι η ευτυχία είναι το τέλος μιας κοπιαστικής ζωής μας….. όχι….

Η ευτυχία είναι η αρχή και όχι το τέλος της διαδρομής… 

Το σύστημα αυτό είναι εντελώς δυναμικό, απρόσμενο αλλά …. υπέροχο.

Δεν μπορεί κάποιος δυστυχισμένος, να κάνει δίπλα του ευτυχισμένους ανθρώπους, έτσι οι δάσκαλοι είναι αυτοί που έχουν να μεταδώσουν τον έρωτά τους για αυτό που τους συνεπήρε και θέλουν να μεταδώσουν. Δίνουμε με τον καλύτερο τρόπο όταν είμαστε ευτυχισμένοι, και υπάρχουν τρόποι να έρθουμε σε αυτό, πχ το να βγούμε μία βόλτα στη Φύση χωρίς να κάνουμε τίποτα άλλο από ένα χαλαρό περπάτημα μας φέρνει εύκολα στην ευτυχία. Είναι ένα ταμπού που έχουμε ότι το σχολείο πρέπει να είναι μία κοπιαστική και δυσάρεστη εμπειρία, γιατί δηλαδή να μην προσπαθήσουμε να είναι μία ευχάριστη; Η Ζωή είναι υπόθεση αυτού που τη ζει και όχι κάποιου που σου την υπαγορεύει, κατά ανάλογο τρόπο και η Παιδεία, πέρα ίσως από κάποια πολύ βασικά πράγματα για όλους, είναι ένα προσωπικό, ιδιαίτερο μονοπάτι. 

Θέλουμε ένα σχολείο λοιπόν που να μας αρέσει, που να θέλουμε κάθε μέρα να πάμε σε αυτό, χωρίς να είναι οι απουσίες λόγος για τη παρουσία μας, που να διαλέγουμε και εμείς το μάθημα και την εμπειρία που θέλουμε να ζήσουμε, να μπορούμε να κάνουμε λάθος, να μπορούμε να χαιρόμαστε τα παιχνίδια γιατί ο άνθρωπος ποτέ δεν παύει να είναι ένα παιδί μέσα του, χωρίς να κρέμεται στο ταβάνι η δαμόκλειος σπάθη των εξετάσεων, ένα πτυχίο να είναι ένα απλό χαρτί και όχι αυτοσκοπός της εμπειρίας μας. Και όταν μας απασχολεί κάτι, οτιδήποτε, να μπορούμε να ρωτάμε τους δασκάλους για αυτό, σαν ένα είδος φίλων και συνοδοιπόρων μας και όχι σαν κάτι σκονισμένες μούμιες.

Θέλουμε να είμαστε ενεργοί και δραστήριοι. Δεν είμαστε ενεργοί όταν παπαγαλίζουμε, δεν είμαστε ενεργοί όταν κάνουμε βαρετές ασκήσεις, δεν είμαστε ενεργοί όταν καθόμαστε 6 ώρες στα ξύλινα καρεκλάκια, δεν μπορούμε να είμαστε ενεργοί όταν μας λένε συνεχώς τι να κάνουμε. Θέλουμε να είμαστε φίλοι μεταξύ μας, να κάνουμε πλάκες, να χαιρόμαστε τη παρέα μας, να βιώσουμε παράξενα πράγματα, να γνωρίζουμε άλλους ανθρώπους και τόπους, να ερμηνεύουμε καταστάσεις για να μπορέσουμε αύριο να λύνουμε πραγματικά προβλήματα, να ξεπερνάμε εμπόδια και δυσάρεστες καταστάσεις και το κυριότερο: Ότι κάνουμε να το κάνουμε ευτυχισμένοι.

Μία αρνητική εμπειρία είναι που μας δείχνει κάτι. Συνήθως όταν ψάχνουμε κάτι στο σπίτι μας σε περισσότερα μέρη δεν θα το βρούμε και σε ένα μέρος θα το βρούμε. Όταν θα αναζητήσουμε όμως κάτι άλλο την επόμενη φορά θα είναι πιο εύκολο, γιατί θα θυμόμαστε κάποια πράγματα που εντοπίσαμε πιο πριν. Όταν βιώνουμε μία αρνητική εμπειρία, στο σχολείο κάθε μέρα, το μήνυμα της είναι απλό: Ή πρέπει να φύγεις ή κάτι πρέπει να αλλάξει. Εάν η εμπειρία γίνεται για σειρά ετών χωρίς να μπορέσεις να ξεφύγεις τότε αυτό το βάσανο γίνεται απλά ο προθάλαμος για μία ακόμα μεγαλύτερη φυλακή, στη ζωή και στη κοινωνία πια,  και τίποτα παραπάνω από αυτό. 

Σε κάθε πράγμα που καλούμαστε να το κάνουμε ας ρωτήσουμε: Με ευχαριστεί; Με συγκινεί; - Ας το κάνουμε. Υπάρχουν και πράγματα που μπορεί να πρέπει να τα κάνουμε, μπορεί αυτά να τα κάνουμε σαν μία άσκηση όντας ευτυχισμένοι; Τότε θα τα ξεπεράσουμε και θα έρθουμε πιο κοντά σε κάτι που θέλουμε να ζήσουμε, στα Ναι και στα Όχι μας… 

Ευτυχισμένος δεν είναι να είσαι ένας χαζοχαρούμενος μπροστά στις παγίδες, στα προβλήματα και στα διλήμματα που θα σου εμφανίζονται στη ζωή. Ευτυχισμένος σημαίνει ότι μπορείς να διατηρείς τη σύνδεση σου με τη Ψυχή σου σε κάθε κρίσιμη στιγμή, χωρίς να τα ρίχνεις στους άλλους, αλλά κοιτάζοντας στα μάτια τη μοίρα, γιατί ένα πρόβλημα είναι ακριβώς ένα σκαλοπάτι στο ταξίδι της ζωής που σε πάει λίγο ψηλότερα, μία πρόκληση που έχεις έρθει ακριβώς για να ξεπεράσεις και τότε θα δεις τα πράγματα κάπως διαφορετικά και τότε μαθαίνουμε να αναγνωρίζουμε την λύση και την αλήθεια που κάποιες φορές έρχεται απρόσμενα και κάποιες μαγικά.

Γιατί, μαθαίνουμε μόνο όταν είμαστε ευτυχισμένοι…